Επινεφρίδια
Ανατομία και λειτουργία
Ανατομία των επινεφριδίων
Ανατομία
Τα επινεφρίδια (αριστερό και δεξιό) βρίσκονται στον άνω πόλο του σύστοιχου νεφρού και περιβάλλονται από κάψα και βρίσκονται μέσα στο περινεφρικό λίπος. Κάθε επινεφρίδιο έχει βάρος 4-6 γρ. ενώ το σχήμα τους είναι ακανόνιστα τριγωνικό.
Η αρτηριακή αιμάτωση των επινεφριδίων έχει ιδιαίτερη χειρουργική σημασία και επιτελείται κυρίως από:
- Την άνω επινεφριδική αρτηρία που είναι κλάδος της κάτω φρενικής αρτηρίας
- Την μέση επινεφριδική αρτηρία που είναι απευθείας κλάδος της κολιακής αορτής και
- Την κάτω επινεφριδιακή αρτηρία που είναι κλάδος της νεφρικής αρτηρίας.
Η φλεβική απαγωγή του αίματος επιτυγχάνεται για το μεν δεξιό επινεφρίδιο από την δεξιά κύρια επινεφριδική φλέβα που εκβάλει απ’ ευθείας στην κάτω κοίλη φλέβα και έχει πολύ μικρό μήκος (περ. 2εκ), ενώ για το αριστερό επινεφρίδιο επιτυγχάνεται από την αριστερή επινεφριδική φλέβα η οποία αρχικά εκβάλει στην νεφρική φλέβα και στη συνέχεια στην κάτω κοίλη φλέβα.
Ιστολογικά, σε κάθε επινεφρίδιο διακρίνουμε μια κεντρική περιοχή, το μυελό του επινεφριδίου (20% της μάζας του αδένα) και μια περιφερική που αποτελεί το φλοιό του επινεφριδίου (80% της μάζας του αδένα).
Στο φλοιό διακρίνουμε 3 ζώνες:
- την σπειροειδή ζώνη που απαντάται αμέσως κάτωθεν της κάψας του επινεφριδίου
- την στηλιδωτή ζώνη που είναι η παχύτερη ενδιάμεση ζώνη και
- την δικτυωτή ζώνη που φτάνει ως το μυελό του επινεφριδίου.
Λειτουργία
Τα επινεφρίδια παράγουν τόσο στο φλοιό όσο και στο μυελό διάφορες ορμόνες με σημαντικό ρόλο για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Αναφορικά στο φλοιό των επινεφριδίων και ιδίως στην σπειροειδή ζώνη παράγεται η αλδοστερόνη, στην στηλιδωτή ζώνη παράγονται τα γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόλη, κορτικοστερόνη και κορτιζόνη), ενώ στην δικτυωτή ζώνη παράγονται τα επινεφριδιακά ανδρογόνα.
Τέλος στο μυελό των επινεφριδίων παράγονται η επινεφρίνη και νορεπινεφρίνη. Η κύρια λειτουργία των ορμονών αυτών και κατά συνέπεια των επινεφριδίων είναι ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, καθώς επίσης η ρύθμιση της απορρόφησης νερού, ηλεκτρολυτών (Νατρίου, Χλωρίου και Καλίου κυρίως) και γλυκόζης από τα κύτταρά μας.
Τα επινεφρίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπιδίων καθώς και στην ικανότητα απάντησης του ανθρώπινου οργανισμού σε κάθε είδους stress.